Чалавецтва прайшло доўгі шлях пазнання свету, стагоддзямі людзі імкнуліся запісаць свой пройдзены шлях і перадаць гісторыю нашчадкам. Малюнкі на камянях, гліняныя таблічкі, папірус, і вось чалавек стварыў паперу, а пасля і кнігі. Ад напісання яе рукой (на якую, часам, патрэбна было нават усё жыццё) да выдання друкаваных кніг. Дзе была і зберагалася, як самы значны скарб, – лічылася, што там жывуць людзі інтэлектуальна развітыя і адукаваныя.
Да 2000 года ў кожным доме была свая бібліятэка. Але прагрэс пайшоў наперад, і незаўважна кніга страціла сваю запатрабаванасць. Некаторыя ад кніг пазбаўляліся. Але дарма! Штучны інтэлект не навучыць разважаць, вынаходзіць рашэнні праблем. Тым не менш чалавецтва захавала той пласт інфармацыйнай формы, што сёння мы называем сацыяльным інстытутам – грамадскую бібліятэку, якая беражліва захоўваецца нашымі спецыялістамі бібліятэчнай справы і якая ўносіць непасільны ўклад у грамадства і культуру.
У нашым горадзе працягвае сваю дзейнасць Валожынская цэнтральная раённая бібліятэка ўжо ў абноўленым будынку. Прастор адчуюць не толькі яе супрацоўнікі і наведвальнікі, але і нязменныя яе “жыхары” – кнігі. Дырэктар бібліятэкі Вераніка Букштуновіч правяла невялічкі экскурс па абноўленых памяшканнях і створаным аддзеле дзіцячай літаратуры. Неабходна заўважыць, што сама Вераніка Анатольеўна з’яўляецца новым супрацоўнікам бібліятэкі, і яе прафісійны шлях у бібіліятэчным кірунку пачынаецца менавіта з нашай раённай бібліятэкі.
– Вераніка Анатольеўна, раскажыце кораценька пра свой прафесійны шлях? 3 чаго пачыналі, у якіх арганізацыях працавалі?
– Кораценька не атрымаецца – усміхаецца жанчына. – У 2018 годзе скончыла Віцебскі дзяржаўны тэхналагічны каледж і, атрымаўшы дзве спецыяльнасці: мастак афарміцель і ткач, трапіла па размеркаванні ў РУП “Слуцкія паясы”. З гэтага і пачалася мая працоўная дзейнасць. Са Слуцка пераразмеркавалася ў Віцебскую вобласць у г. Дуброўна ў “Дом рамёстваў”, там працавала больш метадыстам па ткацтве. Пасля паступіла на завочную форму навучання ў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў (спецыяльнасць “Менеджмент міжнародных культурных сувязей”). З ткацтвам у мяне не склалася, таму пераехала на радзіму, у Валожын, і ўладкавалася на працу загадчыкам Бабровіцкага культурна-спартыўнага цэнтра. У 2021 годзе зноў змяніла месца працы і перайшла ў Валожынскі сельскагаспадарчы каледж на пасаду педагога-арганізатара. Адтуль пайшла ў дэкрэтны водпуск. Знаходзячыся ў дэкрэце, мне прапанавалі паспрабаваць сябе на новай ніве бібліятэчнай справы, і я, не вельмі доўга думаючы, пагадзілася. Зараз працую дырэктарам Валожынскай цэнтральнай раённай бібліятэкі.
– З якога часу ідзе абнаўленне памяшканняў бібліятэкі? Што самае складанае было падчас рамонту?
– Рамонт пачаўся пад канец верасня 2023-га, а скончыўся ў студзені 2024 года. Па працягласці прыкладна 4 месяцы. Самым складаным стаў, вядома, пераезд з аднаго будынка ў іншы, а пасля вяртанне ўжо ў абноўленыя залы. Фонд, які налічвае 160 тысяч экзэмпляраў, трэба было вынесці, акуратна і беражліва захаваць, бо ўсе памяшканні рамантаваліся адначасова. Калі мы знаходзіліся ў будынку дзіцячай бібліятэкі, для нашых наведвальнікаў таксама былі некаторы нязручнасці: невялікі выбар кніг і часопісаў, адсутнасць чытальнай залы.
– Як зменіцца фонд з улікам абнаўлення бібліятэкі і далучэння дзіцячай бібліятэкі да раённай?
– Фонд цэнтральнай бібліятэкі толькі павялічыцца за кошт далучэння дзіцячага. Некаторыя асобнікі, якія больш за ўсё “пацярпелі” ў час рамонту, выключаюцца з агульнага карыстання, але на гэта месца плануецца закуп новай літаратуры.
– Як плануецца арганізаваць работу бібліятэкі, улічваючы, што дзіцячая бібліятэка будзе расфарміравана і далучана аддзелам дзіцячай літаратуры да раённай бібліятэкі? Якія праблемы стаяць на шляху гэтага вырашэння?
– Я б сказала, што дзіцячая бібліятэка будзе не расфарміравана, а рэарганізавана. Функцыі застануцца ранейшымі, толькі зменіцца структура. Дзіцячая бібліятэка стане дзіцячым аддзелам цэнтральнай раённай бібліятэкі. Гэта дазволіць нам пашырыць спектр магчымасцей правядзення масавых імпрэз, прывабіць больш наведвальнікаў. Што датычыцца праблем, то самая галоўная – гэта расстаноўка фонду, але і яна ў працэсе вырашэння.
– Што новага плануецца ўвесці ў бібліятэчную дзейнасць?
– Мы плануем актыўна заняцца праектнай дзейнасцю і нацэліць свае намаганні на работу з моладдзю. У планах – стварэнне аматарскіх аб’яднанняў, правядзенне новых форм імпрэз, наведванне школ і іншых устаноў адукацыі для прываблівання большай колькасці карыстальнікаў маладога ўзросту. Для чытачоў будуць даступныя інфармацыйныя паслугі і імпрэзы новага фармату, развіваючыя гульні, бясплатныя кансультацыі натарыуса і інш.
– Што змянілася ў новым будынку бібліятэкі? Якія праведзены работы?
– У будынку бібліятэкі праведзены капітальны рамонт памяшканняў, таксама абнавілі дах і ўсю мэблю. Установа цалкам змяніла колеравае вырашэнне. Сучаснае спалучэнне колеравай гамы, выкарыстанне розных тэхнік для тэкстуры сцен – усё гэта стварае будынку новае, актуальнае на сённяшні дзень, аблічча. Але захавалася і часцінка гісторыі гэтага будынка – дызайнерская карыкатура сцен на лесвічным пралёце, якая была створана, калі будаваўся сам будынак. Змяніўся, праўда, колер карыкатуры. Я лічу, што ў абноўленым будынку створаны камфортныя ўмовы для інтэлектуальнага вольнага часу і камунікацыі ўсіх узроставых катэгорый.
Зараз у бібліятэцы ідзе работа па размеркаванні і абнаўленні фонду. Спецыялісты дасканала разбіраюць кожны экзэмпляр носьбіта інфармацыі, ці то папяровае выданне, электронная кніга, ці медыйны дакумент. Безумоўна, абнаўленне фонду патрабуе і спісання кніг, што выклікала неадназначную рэакцыю ў бібліятэкараў. Некаторыя выступілі за акуратнае і далікатнае выдаленне экзэмпляраў, а некаторыя за больш актыўнае спісанне, абапіраючыся на неактуальнасць выдання ці непрывабны знешні выгляд кнігі. Значная частка фонду ўжо апрацавана, але яшчэ прыкладна палова чакае сваёй чаргі. Выданні праходзяць адбор праз пільны агляд прафесійных бібліёграфаў, што не дазволіць спісаць карысныя ці запатрабаваныя экзэмпляры, таму што кніга – гэта сусвет, які змяшчае ў сабе неверагодна чароўны свет. І дзякуючы якаснай інфармацыі чалавек можа павысіць свой інтэлектуальны ўзровень, які павінен развівацца і вучыць думаць, каб пасля не рабіць невырашальных памылак у свеце і жыцці чалавека. Менавіта гэта сёння і з’яўляецца галоўнай задачай бібліятэкі – захаванне якаснай інфармацыйнай прасторы для агульнага карыстання. І гэта задача вырашальная, дзякуючы тым прафесіяналам – бібліятэкарам і бібліёграфам, што працуюць у Валожынскай цэнтральнай раённай бібліятэцы.
Гутарыў Аляксей ГЕРМАН,
фота аўтара
